Η προσαρμοστικότητα

Τα τελευταία χρόνια πολλοί είναι οι άνθρωποι, και ιδιαίτερα οι επιστήμονες που καθορίζουν την αφυΐα ως την ικανότητα του ατόμου να προσαρμόζεται… για να επιβιώσει. Κι εγώ, εκτιμώντας την προσαρμοστικότητα, δεν έχω σκοπό να διαφωνήσω.

Κάθε φορά που μετακομίζουμε, που αλλάζουμε δουλειά, που χωρίζουμε, που αλλάζουμε τέλος πάντων με κάποιο τρόπο το γνώριμο μέχρι πρότινος περιβάλλον μας, καλούμαστε να προσαρμοστούμε.

Είναι περίεργη η διαδικασία της προσαρμογής και ενδιαφέρουσα συνάμα. Πάντα πίστευα ότι η διαδικασία αυτή είναι η πιο extreme περιπέτεια, η πιο μεγάλη πρόκληση. Τα extreme sports είναι τίποτα μπροστά σε αυτό. Ίσως και να είναι βλακείες για ανθρώπους στενόμυαλους, που μη έχοντας κάτι πιο ενδιαφέρον να αποπειραθούν στη ζωή τους αναζητούν την αδρεναλίνη της στιγμής.

Η προσαρμογή όμως είναι παιχνίδι για επιδέξιους παίχτες. Είναι η αναζήτηση της χρυσής τομής που θα μας αφήσει ικανοποιημένους σε ένα περιβάλλον νέο, με νέα δεδομένα. Είναι ακόμα η αναζήτηση του ίδιου μας του εαυτού, η εξερεύνηση του…

Είναι η εξισορρόπηση των αλληλεπιδράσεων του περιβάλλοντος και του εαυτού μας. Είναι η διαχείριση των σχέσεων μας – αυτών που ήδη υφίστανται, εξελίσσονται ή δημιουργούνται μεταξύ του ατόμου μας και των λοιπών ανθρώπων που μας περιτριγυρίζουν (είτε είναι κοντά, είτε είναι μακριά), την εκάστοτε χρονική στιγμή. Για να προσαρμοστούμε πρέπει να κατανοήσουμε όλα αυτά, να τα γνωρίσουμε… και αυτό απαιτεί εξερεύνηση αλλά και υπομονή.

Για να κάνουμε όμως όλα αυτά χρειάζεται προσπάθεια νοητική και πειραματισμός πρακτικός. Χρειάζεται επίσης να στραφούμε μέσα μας, να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τις αντιδράσεις μας και τις σκέψεις που τις υποκινούν – όχι μόνο αυτές, αλλά και τα συναισθήματα μας. Έχω την αίσθηση πως αν δεν το κάνουμε αυτό, το περιβάλλον θα μας αφομοιώσει μεν, θα μας στερήσει όμως τη δυνατότητα της επιρροής μας σε αυτό δε.

Αν δεν έχουμε επίγνωση του τρόπου που λειτουργούμε ως οργανισμοί, τόσο βιολογικοί, όσο και κοινωνικό – ψυχολογικοί, η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων μας με το περιβάλλον δυσκολεύει κατά πολύ. Και αυτό οδηγεί σε συμπεριφορές ανεξέλεγκτες από το άτομο μας και ελεγχόμενες περισσότερο από το περιβάλλον μας.

Αντιδρούμε σε ένα εξωτερικό ερέθισμα αγνοώντας το λόγο που μας οδήγησε στη συγκεκριμένη αντίδραση. Δεν έχουμε επαφή με τον τρόπο σκέψης μας. Έτσι οι αντιδράσεις μας, μας φαίνονται αυθαίρετες και χαοτικές.

Όταν όμως έρθουμε σε επαφή με τον τρόπο που σκεφτόμαστε τότε όλα – ή αν όχι όλα, τα περισσότερα – αποκτούν συγκεκριμένη μορφή και λογική σειρά. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να παρέμβουμε πρώτα στον εαυτό μας και μετά στο περιβάλλον μας, επηρεάζοντας την εξέλιξη των γεγονότων – χωρίς βέβαια να διατείνομαι τον απόλυτο έλεγχο τους.

Θέλει πολλή δουλειά λοιπόν η προσαρμογή και είναι κατά τη γνώμη μου σχολείο μεγάλο. Είναι στην πραγματικότητα πάλη καθημερινή, την οποία τείνουμε μάλλον να υποτιμούμε και να παραγνωρίζουμε. Γιατί είναι ταυτόχρονα περιπέτεια μεγάλης διάρκειας και ιδιαίτερα κουραστική, που αν όμως πάει καλά προσφέρει ικανοποίηση και θετική ενίσχυση σε βάθος χρόνου.

Αν της δώσουμε λίγο προσοχή θα διαπιστώσουμε ότι είναι ικανή να προσθέτει λιθαράκια ή λιθάρια μεγάλα, ανάλογα πάντα με την περίπτωση, σε αυτή την απόπειρα που όλοι οι άνθρωποι κάνουμε λίγο ή πολύ κατά τη διάρκεια της ζωής μας… αυτήν που ονόμασε ο Θαλής ο Μιλήσιος – του παππού μου ο πιο αγαπημένος φιλόσοφος – «Γνώθι σ’ εαυτόν»!

Μαύρο ή κόκκινο

Στις πλήστες χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου των χωρών της Ε.Ε. και των Η.Π.Α., το καζίνο αποτελεί ένα είδος ψυχαγωγίας, ανθυγιεινής και μη. Η απαγόρευση δημιουργίας ενός καζίνο δεν αποτελεί ωστόσο εμπόδιο στους τζογαδόρους, καθώς οι εναλλακτικοί τρόποι ποικίλουν. Η δικαιολογία που προβάλλεται περί προστασίας του πολίτη δεν ευσταθεί στην πράξη, με αποτέλεσμα μια πληθώρα συμπατριωτών μας να αναλίσκονται σε παράνομους τζόγους σε "λέσχες", σε διαδικτυακά παιχνίδια πόκερ, ρουλέτας και άλλων στοιχηματικών παιχνιδιών αλλά και στα παράνομα πλην αναβαθμισμένα καζίνο στο ψευδοκράτος. Τα προαναφερθέντα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αρκετοί καταφεύγουν στο εξωτερικό, έχει σαν αποτέλεσμα το κράτος να χάνει πολλά εκατομμύρια από φόρους, και η οικονομία μας να δέχεται μεγάλο πλήγμα από το χρήμα που βγαίνει εκτός της δικαιοδοσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στην προσπάθεια μας να προστατεύσουμε το δέντρο, δεν πρέπει να αφήνουμε το δάσος να καταστραφεί. Ο αλόγιστος στοιχηματισμός, κυρίως από συνανθρώπους μας που εύκολα παρασύρονται ή είναι επιρρεπείς στον τζόγο, μπορεί να φέρει κοινωνικό-οικονομικές αλλαγές σε θεσμούς και οικογένειες. Η λογική ωστόσο της καθολικής απαγόρευσης κάθε άλλο παρά τα επιθυμητά αποτελέσματα φέρνει. Ας μην ξεχνάμε πως αυτός που αναζητεί τον τζόγο μπορεί εύκολα να τον εντοπίσει καθώς ποικίλουν οι εναλλακτικοί τρόποι στοιχηματισμού τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Ειδικά όμως στην Κύπρο ωθούμε αυτούς τους ανθρώπους στα χέρια του υποκόσμου και των παράνομων υποστατικών καζίνο, στο εξωτερικό, στις διαδικτυακές υπηρεσίες ή ακόμα στα κατεχόμενα εδάφη μας. Σήμερα, απαγορεύεται η αδειοδότηση καζίνο τη στιγμή που κάθε μαφιόζος και μη εκμεταλλεύεται τους ελλιπείς μας νομούς για να δημιουργήσει τη δική του λέσχη στοιχημάτων, χωρίς κανένα ποιοτικό έλεγχο, κερδίζοντας εκατομμύρια ευρώ εις βάρος του πολίτη.

Στο δίλημμα εάν είναι σωστή ή όχι η δημιουργία καζίνο στις ελεύθερες περιοχές, προσωπικά τάσσομαι ΥΠΕΡ. Παρακάτω θα σας παραθέσω την επιχειρηματολογία μου η οποία βασίζεται σε 6 κύριους άξονες: την ενίσχυση της οικονομίας μας, την αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος, την εξασφάλιση ενός πιο δίκαιου παιχνιδιού στους παίκτες, το πλήγμα στον παράνομο τζόγο, άρα και την οικονομική αποδυνάμωση της μαφίας, την προστασία της περιουσίας του πολίτη και τέλος, την προστασία του πολίτη από τα πλοκάμια της μαφίας.

Ας αρχίσουμε με την ενδεχόμενη ενίσχυση της Κυπριακής οικονομίας. Ο κυριότερος παράγοντας της οικονομικής ενίσχυσης του κράτους, από την δημιουργία καζίνο, μπορεί να επιτευχθεί από τη φορολογία των πράξεων στοιχηματισμού. Ο τζίρος των στοιχημάτων στα καζίνο ανέρχεται σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια το χρόνο, από τα οποία το κράτος θα μπορούσε να επωφεληθεί, αυξάνοντας έτσι σημαντικά τα έσοδα του. Παραταύτα, το κράτος σήμερα χάνει πολλά εκατομμύρια από φορολογίες που δεν εισπράττονται, και η οικονομία μας δέχεται μεγάλο πλήγμα από το χρήμα που καταλήγει εκτός της δικαιοδοσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η δημιουργία καζίνο θα μπορούσε επίσης να συνεισφέρει στην οικονομική ενίσχυση της κοινωνίας με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (εστιατόρια, ξενοδοχεία, νόμιμη ασφάλεια, σερβιτόρους, κτλ) και νέων υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, οι αναγκαίες επενδύσεις (κτιριακές, εξοπλισμοί κτλ) που θα πρέπει να κάνουν οι εκάστοτε ενδιαφερόμενοι θα δώσουν μια σημαντική ώθηση προς τη σωστή κατεύθυνση, βελτιώνοντας έτσι τη δυσχερή θέση που βρίσκεται το κράτος μας οικονομικά αυτή την περίοδο.

Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να ενισχύσει την οικονομία μας είναι η προσέλκυση τουριστών. Ας μην ξεχνάμε πως θα μπορούσαμε να καταστήσουμε το δικό μας προϊόν σε μείζον της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, προσελκύοντας τουρίστες και "παίκτες" από διάφορες χώρες. Οι τουρίστες που ταξιδεύουν για να στοιχηματίσουν σε καζίνο είναι οικονομικά υγιείς, αφήνοντας στον τόπο προορισμού περισσότερα χρήματα από το μέσο τουρίστα που ταξιδεύει μόνο για λόγους αναψυχής. Η δημιουργία καζίνο θα αναβαθμίσει το τουριστικό μας προϊόν, προσελκύοντας ακόμη περισσότερους τουρίστες από τους υφιστάμενους. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να ανταγωνιστούμε άλλους τουριστικούς προορισμούς από γειτνιάζουσες χώρες, ενισχύοντας έτσι ουσιαστικά την οικονομία του κράτους μας.

Η αναβάθμιση, η οικονομική ενίσχυση των τουρκοποιημένων ελληνικών περιουσιών που έχουν μετατραπεί σε καζίνο, αποτελεί ακόμα μια πληγή που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας. Γιατί αυτοί που “παίζουν”, κυρίως στις κατεχόμενες περιοχές μας, δεν μπορεί να λέγεται ότι σκέφτονται σώφρονα ή έστω ότι έχουν οποιοδήποτε κώλυμα για την αναβάθμιση ή όχι του ψευδοκράτους. Οι παίκτες αυτοί είναι τόσο Κύπριοι όσο και ξένοι που επισκέπτονται την Κύπρο και αναζητούν διαφορετικές μορφές διασκέδασης οι οποίες δεν προσφέρονται στο ελεύθερο μέρος της πατρίδας μας. Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να απασχολήσει την Κυπριακή ηγεσία, και όχι μόνο, είναι πως οι Τούρκοι κατακτητές προβάλλουν τα καζίνο ως μέρος της τουριστικής τους βιομηχανίας, που εκτός από τις φθηνότερες υπηρεσίες που προσφέρει σε σχέση με τις αντίστοιχες στις ελεύθερες περιοχές, δίνει τη δυνατότητα και σε εναλλακτικούς τρόπους αναψυχής.

Ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας για την άρση της απαγόρευσης της δημιουργίας καζίνο είναι η εξασφάλιση του δίκαιου παιχνιδιού. Ας μην ξεχνάμε πως ο τζόγος στα νόμιμα καζίνο έχει τις δικαιότερες κατανομές, σε σχέση πάντα με άλλες μορφές τζόγου που επιτρέπονται τώρα όπως λαχεία (Λόττο, Τζόκερ κ.ά.), ποδοσφαιρικό (αθλητικό) στοίχημα, διαδικτυακό στοίχημα σε ηλεκτρονικά παιχνίδια, παράνομα υποστατικά τζόγου (casinos) όπου παίζεις online σε καζίνο άλλων χωρών (π.χ. στη Μάλτα), λέσχες κτλ. Στα νόμιμα καζίνο οι πιθανότητες είναι οι δικαιότερες (για παράδειγμα στη ρουλέτα όταν παίζεις για διπλασιασμό του ποσού σου παίζεις με πιθανότητα 18/37, δηλαδή 48.67%) και υπάρχει έλεγχος ώστε να εξασφαλίζεται η νομιμότητα και μη παραποίηση των στοιχηματικών πιθανοτήτων (σε αντίθεση με τις "παράνομες" λέσχες ή τα παράνομα καζίνο που δεν υπάρχει τέτοιος έλεγχος από κανένα κρατικό φορέα). Αυτό θα επιφέρει ένα τεράστιο πλήγμα στον παράνομο τζόγο που έχει απλώσει τα πλοκάμια του σε κάθε γειτονιά, μειώνοντας έτσι δραματικά τον τζίρο και τον κύκλο εργασίας των παρανομούντων, αποδυναμώνοντας τους οικονομικά.

Ας μην ξεχνάμε πως τα νόμιμα καζίνο μπορούν να εξασφαλίσουν την προστασία της ακεραιότητας του πολίτη αλλά και της περιουσίας του. Στα νόμιμα καζίνο μπορείς να παίξεις όσο έχεις λεφτά, δεν δέχονται αντιπαροχή (κυρίως των κατοικιών ή του αυτοκινήτου του παίκτη) σε αντίθεση με άλλους παράνομους οργανισμούς στοιχήματος και τζόγου που εκμεταλλεύονται την απληστία του παίκτη και στο τέλος τον αφήνουν χωρίς σπίτι, αυτοκίνητο, αξιοπρέπεια. Επίσης, στους παράνομους τζόγους αν κερδίσεις ένα σοβαρό ποσό (την πρώτη φορά) υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο ιδιοκτήτης να σε κυνηγήσει (έχουν αναφερθεί πολλά παρόμοια περιστατικά στο παρελθόν) και να σε εξαναγκάσει να ξαναπαίξεις για να ρεφάρει, όπως λέει ο ίδιος. Επίσης, το νόμιμο καζίνο δεν ενδέχεται να χρησιμοποιεί μπράβους για είσπραξη ή απειλή των παικτών, όπως συνηθίζεται από τους ιδιοκτήτες των υφιστάμενων λέσχων.

Όλα τα προαναφερθέντα ωστόσο υπόκεινται σε κάποιες πολύ σημαντικές προϋποθέσεις: το κράτος πρέπει να εξασφαλίσει τη νομιμότητα του καζίνο και πως όλα θα κινούνται βάση νόμων και προϋποθέσεων, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε άλλες χώρες. Αυτό πρέπει να γίνει αρχής γενομένης πως οι όποιοι ενδιαφερόμενοι φορείς που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στο συγκεκριμένο τομέα θα πρέπει να αποδείξουν τον έντιμο βίο και να παρακολουθούνται στενά ότι τηρούν τις προϋποθέσεις, τους νόμους κτλ.

Είναι γεγονός πως το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος αποτελεί έναν παράγοντα που πρέπει η κυβέρνηση να λάβει σοβαρά υπόψη της πριν τη δημιουργία καζίνου. Λαμβάνοντας όμως αποτελεσματικά μέτρα, μπορεί να περιορίσει το φαινόμενο αν όχι να το εξαλείψει, όπως άλλωστε συμβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες στο εξωτερικό.

Έχουν ακουστεί διάφορες σκέψεις για την περαιτέρω προστασία του πολίτη από τον αλόγιστο στοιχηματισμό. Παραδείγματος χάριν, μηνιαίο ποντάρισμα σύμφωνα με την οικονομική ευστάθεια του κάθε πολίτη, απαγόρευση δανεισμού ή υποθήκευσης οικείων και υποστατικών για τζόγο (δεν είμαι νομικός αλλά πιστεύω πως υπάρχουν νομικοί τρόποι για την εξασφάλιση κάποιων προστατευτικών νόμων), χρήση μόνο Debit και όχι Credit cards (όπως γίνεται και σε άλλες χώρες).

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που μπορώ να παραθέσω για να τεκμηριώσω τα λεγόμενά μου, αρχίζοντας με το παράδειγμα μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) και Ολλανδίας όσον αφορά το κάπνισμα και τη χρήση ελαφριών μορφών ναρκωτικών. Στο ΗΒ υπάρχει καθολική απαγόρευση σε αντίθεση με την Ολλανδία που επιτρέπεται η πώληση και χρήση σε συγκεκριμένους χώρους. Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα; Ποσοστιαία, οι χρήστες ναρκωτικών στο ΗΒ είναι περισσότεροι από ότι στην Ολλανδία, το κράτος αναλώνεται στη δίωξη των παραβατών, τα λεφτά πάνε στη μαφία και στους παράνομους, δεν φορολογούνται, πολλοί έχουν χάσει περιουσίες, και άλλοι τόσοι τη ζωή τους από τα αμφιβόλου ποιότητας ναρκωτικά που τους δίνονται. Στην αντίπερα όχθη η Ολλανδία. Τα ελαφριάς μορφής ναρκωτικά ελέγχονται ποιοτικά, φορολογούνται, εμπορεύονται από επιχειρηματίες και τα ναρκωτικά, επειδή δεν είναι παράνομα, είναι λιγότερο δημοφιλή στη νεολαία.

Το καλύτερο ωστόσο παράδειγμα αποτελεί η ποτό-απαγόρευση που έχει επιβληθεί στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα. Και αυτό διότι, όταν το κράτος απαγόρευσε την εμπορία αλκοολούχων ποτών, τότε άρχισε η παράνομη διανομή τους από τη μαφία. Τότε ήταν που η μαφία πλούτισε και άρχισε να εξαπλώνεται δραματικά (δυστυχώς αυτό κάτι μας θυμίζει από την κατάσταση στην Κύπρο). Όταν αποφάσισαν να νομιμοποιήσουν ξανά την εμπορία αλκοόλ ήταν πλέον αργά... Το κράτος είχε χάσει πολλά δισεκατομμύρια, η μαφία ήταν πλέον παντοδύναμη, ικανή να κυβερνήσει το παρά-κράτος. Πέρασαν χρόνια να ανακτηθεί ξανά ο έλεγχος της χώρας... Ποιο είναι το συμπέρασμα από τα παραδείγματα; Η πλήρης απαγόρευση συνήθως στρέφεται μπούμερανγκ και ουσιαστικά πετυχαίνεις ακριβώς το αντίθετο από αυτό που επιδιώκεις. Η εξασφάλιση της σωστής τους λειτουργίας και ο σωστός και ποιοτικός έλεγχος του εκάστοτε προϊόντος αποφέρει πολύ περισσότερα.

Ο Κύπριος Νέος και η Κύπρια Νεαρά

Οι ηλικίες των ατόμων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτές τις δύο κατηγορίες πιθανολογώ ότι κυμαίνονται μεταξύ δεκαοκτώ και σαράντα ετών. Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο η κατηγορία να επεκτάθηκε κατά πέντε περίπου χρόνια τώρα τελευταία – επ’ αυτού όμως θα σας γελάσω καθ’ ότι αγνοώ αρκετά!

Λοιπόν, κατά την πρόσφατη κάθοδο και παραμονή μου στο νησί, ανακάλυψα ότι υπάρχει ένας όρος – αν μπορούμε να τον ονομάσουμε έτσι – που διατυπώνεται ως εξής: φτιάχνω – ή στην κυπριακή, σάζω – τη ζωή μου!

Μέχρι πρότινος είχα την εντύπωση ότι αυτή ήταν μια έκφραση που χρησιμοποιούσαν συστηματικά μόνο οι δικοί μου γονείς. Αυτό το καλοκαίρι όμως ανακάλυψα, χωρίς να εκπλαγώ ιδιαίτερα, ότι οι τέσσερις αυτές λέξεις αποτελούν μια από τις σημαντικότερες ίσως πεποιθήσεις του Κυπριακού λάου! Πεποίθηση που φαίνεται να κατέχει εξέχουσα θέση στο σύστημα της κυπριακή νοοτροπίας.

Φτιάχνω (ή σάζω) τη ζωή μου σημαίνει: βρίσκω ένα κάλο παιδί ή μια καλή κοπέλα – ανάλογα με το φύλο του ενδιαφερόμενου εξυπακούεται η εξεύρεση ατόμου του αντιθέτου φίλου – από καλή οικογένεια (ότι και να σημαίνει αυτό) με πολλά λεφτά και παντρεύομαι… κάνω παιδιά και καταξιώνομαι στην κοινωνία…

Αν εσείς βρίσκετε την ανωτέρω εξήγηση λογική δε μπορώ να το γνωρίζω… εμένα πάντως μου φαίνεται ότι από κάπου μπάζει νερά.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό σε όλη αυτή την ιστορία είναι ο τρόπος που οι συμπεριφορές των νέων ανθρώπων διαμορφώνονται για να καταφέρει ο καθένας από αυτούς να πετύχει τον στόχο του… να φτιάξει δηλαδή τη ζωή του και να είναι «ευτυχισμένος», καθώς όλοι όσοι παρεκκλίνουν αυτομάτως εισάγονται σε μια κατηγορία μεγάλου εύρους, με την επονομασία «δυστυχισμένοι»!

Για ακόμα μια φορά λοιπόν, αφού όλοι μας έχουμε υποστεί μια καλή πλύση εγκεφάλου από όλο τον περίγυρο μας, μπορούμε να συμμετάσχουμε επιτυχώς στο θέατρο του παραλόγου που λαμβάνει χώρα στο πολύπαθο αυτό νησί… συμμετέχοντας ουσιαστικά σε ένα περίεργο πόλεμο ενάντια στη γειτόνισσα ή το γείτονα, τον κολλητό ή τη ξαδέλφη μας με έπαθλο τον καλύτερο γαμπρό ή νύφη!

Από πολύ μικροί εξοικειωνόμαστε με τα όπλα που θα τοποθετήσουμε στην φαρέτρα μας και εκπαιδευόμαστε να τα χρησιμοποιούμε με μεγάλη δεξιοτεχνία.

Πρώτα από όλα και κατά την παιδική μας ηλικία μαθαίνουμε να σαρώνουμε το περιβάλλον γύρω μας και κυρίως τους ανθρώπους, ώστε ανά πάσα στιγμή να γνωρίζουμε όλα τα προσωπικά τους στοιχεία, τις κοινωνικό - οικογενειακές του καταβολές και πάνω απ’ όλα το οικονομικό τους υπόβαθρο. Είμαστε επιστήμονες στην αναζήτηση, ανεύρεση, διασταύρωση και φυσικά διάδοση πληροφοριών – η παραπληροφόρηση έρχεται δωρεάν και σε τεράστιο όγκο. Γνωρίζουμε που και πότε να αποταθούμε για να συλλέξουμε τις κατάλληλες και τις χρησιμότερες πληροφορίες.

Λίγο αργότερα μαθαίνουμε να εκτιμούμε και να αναζητούμε το χρήμα, ίσως γιατί το χρήμα αποτελεί ένα από τα κύρια συστατικά του «Κυπριακού φαίνεσθε»… αυτού που θα μας τριβελίζει τον εγκέφαλο μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής μας. Ανεξάρτητα αν γεννιόμαστε ή όχι οικονομικά εύρωστοι, ή εκτίμηση αυτή είναι συνήθως εξίσου μεγάλη… Από πολύ μικροί αποκτούμε ένα παράλογο πόθο για αντικείμενα και υπηρεσίες υψηλού κόστους.

Αγαπάμε τα τεράστια σπίτια, τα τόσο τεράστια που όχι μόνο δε θα μας χρειαστούν αλλά δυνητικά θα μας επιβαρύνουν και με πολλά και δυσβάσταχτα έξοδα… τα πανάκριβα αυτοκίνητα, τα όποια δεν έχουμε καν αποστάσεις και δρόμους να τα οδηγήσουμε και πολλές φορές ούτε τα χρήματα να συντηρήσουμε… τα πανάκριβα ρούχα και αξεσουάρ, που παρόλο που μπορεί να μην μας αρέσουν ή να μας κάνουν να φαινόμαστε χάλια κοκ, τα χρειαζόμαστε και ξοδεύουμε περιούσιες για να τα αγοράσουμε – στην περίπτωση που οι εν λόγω περιούσιες δεν υπάρχουν περιοριζόμαστε σε κακόγουστες απομιμήσεις (βλ. τσάντες… ναι, ναι την κλασσική μάρκα)! Πρέπει επίσης, πάντα να βγαίνουμε σε ακριβά εστιατόρια, καφετέριες, κλαπ κτλ, γιατί απλά είναι ακριβά και κυριλέ κι εμείς ως τα εξατομικευμένα κέντρα του κόσμου πρέπει να τα τιμήσουμε με την παρουσία μας, να μας δουν και να τους δούμε, και εν συνεχεία να τα συζητήσουμε την επόμενη μέρα – παραπονούμενοι βέβαια και για τις τιμές – σκάβοντας χωρίς δεύτερη σκέψη δεκάδες «λάκκους» και σχολιάζοντας κακεντρεχώς και με περίσσιο φθόνο τους πάντες και τα πάντα!

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας αρχίζουμε να επιδιδόμαστε και σε διάφορες αθλητικές δραστηριότητες… χμμ… εδώ κάνω λάθος… Αν κάποιο άθλημα δεν είναι στη μόδα – όπως έγινε για παράδειγμα το τένις επί εποχής Παγδατή, και είναι και το ποδόσφαιρο διαχρονικά – δε φαίνεται να υπάρχει κάποιο άλλο άθλημα που να μας ενδιαφέρει (δεν αναφέρομαι στις μεμονωμένες περιπτώσεις)… εκτός βέβαια από τα μηχανήματα του γυμναστηρίου! Όλοι οι Κύπριοι και οι Κύπριες κτυπιούνται στα γυμναστήρια για δύο λόγους, στους οποίους δε συμπεριλαμβάνεται η αγάπη τους για την άθληση. Ο πρώτος είναι η γράμμωση του σώματος και ο δεύτερος η γνωριμίες που έχουν την ευχέρεια να πραγματοποιήσουν στο χώρο του γυμναστηρίου!

Μαζί με το γυμναστήριο έρχονται και όλα τα υπόλοιπα… πρωτεΐνες, αδυνατιστικά, δίαιτες, καλλυντικά, αποτριχώσεις, κομμώσεις, πλαστικές… μια ολόκληρη βιομηχανία καλλωπισμού ευδοκιμεί και αναπτύσσεται πατώντας γερά στην κυπριακή ματαιοδοξία και εγωκεντρισμό! Και ναι, στα αυτιά και στα μάτια μου, παρουσιάζεται σαν άλλο Χόλυγουντ… Αυτό το νησί αποτελεί μια… πασαρέλα, με υπέροχες παραλίες όπου ο κόσμος βολτάρει και φλερτάρει χωρίς να νιώθει την ανάγκη να απολαύσει το υπέροχο θαλασσινό νερό, που τουρίστες από όλο τον κόσμο ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να το χαρούν…

Στην συνέχεια έρχονται οι σπουδές… όλοι πρέπει να σπουδάσουν για να βρουν την καλή δουλειά… την δουλειά που θα τους κάνει περιζήτητους γαμπρούς και νύφες – κανείς, εκτός από ελάχιστες πάλι εξαιρέσεις που μάλλον δεν επιστρέφουν ποτέ στο νησί, δεν ενδιαφέρεται επαρκώς για τις σπουδές του, ούτε καν για τη δουλειά του αργότερα. Η δουλειά δε, δεν αποτελεί πάντα το κύριο μέσο αυτοσυντήρησης, αυτό είναι οι γονείς ή στην περίπτωση που δεν υπάρχουν πια, η περιουσία που άφησαν πίσω…

Οι Κύπριοι φοιτητές περνούν ζωή και κότα στις διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις όπου σπουδάζουν, γκετοποιήμενοι και απομονωμένοι από τους υπόλοιπους… καταφέρνουν με έναν αξιοπρόσεκτο τρόπο να επιστρέφουν πίσω στην Κύπρο με όλες τις ανωτέρω νοοτροπίες ακόμα πιο ενισχυμένες από πριν… λες και δεν πέρασε μια μέρα από την στιγμή που έφυγαν, λες και δεν πήγαν πουθενά, δεν είδαν τίποτα διαφορετικό και δεν έμαθαν εννοείται τίποτα καινούργιο!

Καταλήγει λοιπόν ο Κύπριος νέος και η Κύπρια νεαρά, εκεί στη δεκαετία των είκοσι με τριάντα να ζει στο σπίτι των γονιών του/ της, έχοντας βρει μια δουλειά αν όχι στην οικογενειακή επιχείρηση, μέσω κάποιου γνωστού, συγγενή και τα συναφή… ή να παραμένει άνεργος/ η καθώς η ανάγκη να δουλέψει δε κρίνεται επιτακτική λόγω του οικογενειακού πλαισίου στήριξης.

Οι Κύπριοι νέοι περνάνε τον ελεύθερο χρόνο τους στα γυμναστήρια, στις καφετέριες παίζοντας διάφορα παιχνίδια με χαρτιά όπως πιλότα και μπιρίμπα, και στα κλαπ όπου για να πάνε πρέπει να γίνουν «υπερπαραγωγές». Δεν ενδιαφέρονται ιδιαιτέρως να ενημερωθούν τι συμβαίνει γύρω τους… από όσα συμβαίνουν στον υπόλοιπο πλανήτη τίποτα δε μοιάζει ικανό να επηρεάσει τα κυπριακά τεκταινόμενα. Για όσα συμβαίνουν βέβαια στο νησί, πάντα υπάρχει ο καλύτερα ενημερωμένος γονιός ή κάποιος άλλος συγγενής, και φυσικά το κόμμα… συνεπώς και οι ίδιοι έχουν άποψη και την υποστηρίζουν συνήθως βρίζοντας τους υπόλοιπους. Εφόσον λοιπόν έχουν μεταξύ των υπολοίπων και «άποψη» είναι πανέτοιμοι για το επόμενο βήμα…

Πριν πάμε όμως στο επόμενο βήμα… πρέπει να αναφέρουμε ότι η σχέση τους με το σεξ δε συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο. Είναι περίεργο, αλλά ο Κύπριος νέος ενδιαφέρεται περισσότερο να ενημερώσει τους υπολοίπους τι κάνει και δεν κάνει στη σεξουαλική του ζωή παρά να ασχοληθεί πραγματικά με αυτήν. Η Κύπρια νεαρά είτε φροντίζει να αγνοεί συστηματικά αυτή την πλευρά του ατόμου της πιστεύοντας ότι πρέπει να την θέλουν κυρίως για το υπέροχο μυαλό της, είτε αναπτύσσει μια πολύ περίεργη σχέση με αυτό… Επιδιώκει πολλές και διαφορετικές επαφές – πράγμα καθόλου κατακριτέο – από τις οποίες είναι όμως άξιο απορίας αν αντλεί ικανοποίηση, καταλήγοντας σε ένα φαύλο κύκλο αποτυχίας επίτευξης οργασμού – που φαντάζομαι ότι ένα μέρος του οφείλεται στην έλλειψη επαφής με το σώμα της και αντίληψης του ως σεξουαλικού αντικειμένου – πράγμα που παρατηρείται στο μεγαλύτερο ποσοστό των Κυπριών και όχι μόνο στη συγκεκριμένη υποομάδα – και ένα άλλο στην γενικότερη άγνοια της περί της σεξουαλικότητας τους ανθρώπινου είδους. Αυτό ισχύει και για τον Κύπριο νέο, ο οποίος δε μπορεί να κάνει με τη γκόμενα ή τη γυναίκα του αυτά που μπορεί να κάνει με τις ιερόδουλες των καμπαρέ, τα οποία κάνουν χρυσές δουλειές!

Έχοντας λοιπόν όλα τα ανωτέρω σημαντικά ζητήματα τακτοποιημένα – εκτός βέβαια από το τελευταίο – είναι όλοι έτοιμοι να επιδοθούν στην μάχη του γάμου (συγχωρέστε με, μα δε ξέρω ποια απ’ όλες τις λέξεις αυτής της πρότασης να τοποθετήσω σε εισαγωγικά)!

Είναι μια πρώτη κατηγορία που παντρεύεται άμεσα μετά τις σπουδές το γκόμενο ή τη γκόμενα της εφηβείας ή των σπουδών, πιθανολογώ κυρίως λόγω συνήθειας… Είναι μια δεύτερη κατηγορία που ψάχνει αγωνιωδώς ταίρι χρησιμοποιώντας όλα τα ανωτέρω «όπλα». Μόλις λοιπόν, πετύχει το σκοπό του/ της μετά από μερικούς μήνες φροντίζει να τελεστούν οι αρραβώνες και μετά από κανένα χρόνο παντρεύεται… Είναι και μια τρίτη κατηγορία που ενώ έχει μια σχέση την οποία απολαμβάνει ή έστω έναν άνθρωπο με τον οποίο έχει όντως ερωτευτεί, τα παρατάει όλα για να εισαχθεί στην δεύτερη κατηγορία λόγω κυρίως οικονομικού, χωρίς βέβαια να αναιρούνται και άλλοι σημαντικοί λόγοι όπως π.χ. τα θέλω της μάμας και άλλα παρόμοια…

Κάποια στιγμή όλοι αυτοί παντρεύονται για να φτιάξουν την ζωή τους και να γίνουν όσο το δυνατό συντομότερα πολύ ευτυχισμένοι… το φατσοβιβλίο γεμίζει φωτογραφίες των ιδίων και μετά των παιδιών τους. Των παιδιών τους, που εκτός από τις φωτογραφίες δεν ξέρω τι άλλη σχέση έχουν μαζί τους αφού μεγαλώνουν κυρίως με τον παππού και την γιαγιά…

Η καθημερινότητα τους συνεχίζεται στους ρυθμούς που περιγράφηκαν προηγουμένως και λίγα χρόνια αργότερα, το νεαρό ζευγάρι αρχίζει να αλληλο – κερατώνεται. Αυτό συμβαίνει μάλλον, γιατί δεν είχαν πότε τίποτε ουσιαστικό να τους συνδέει και το όλο κατασκεύασμα που ονομάζουν γάμο δε στηρίχθηκε πότε στις βιολογικές ανάγκες που υποτίθεται ότι πρέπει να ικανοποιούνται μέσα σε αυτό (βλ. σεξ), ούτε στην συντροφικότητα και την συνεργασία – που απαιτούν κάποιο κοινό τρόπο σκέψης τέλος πάντων – που επίσης υποτίθεται ότι λαμβάνουν χώρα σε αυτό το θεσμό… για να εξασφαλίσουν την ευημερία των απογόνων!

Και παρόλο που το θέμα αυτό είναι τεράστιο δεν θα επεκταθώ περισσότερο. Θα περιοριστώ μόνο στο ότι ο Κύπριος και η Κύπρια παντρεύονται γιατί κάποιος τους έμαθε πως αυτός είναι ο σκοπός της ζωής τους… και μετά χωρίζουν, γιατί σήμερα αυτό είναι εφικτό και επιτρεπτό, χωρίς να καταλαβαίνουν επαρκώς γιατί το κάνουν και πως κατέληξαν εκεί… και μετά επανεισάγονται στον ίδιο φαύλο κύκλο και πάει λέγοντας…

Όσο για τους «ακόμα» ανύπαντρους… Προσωπικά καταλήγω κάθε φορά που κατεβαίνω στην Κύπρο να βλέπω όλους τους ανύπαντρους φίλους και φίλες μου, μέσα στα νεύρα και στην απογοήτευση… οι μεν πρώτοι γιατί δεν μπορούν να βρουν μια κοπέλα που να μην είναι «κακομαθημένη», και οι δεύτερες γιατί κανένας δεν είναι επαρκώς «καλός» για γαμπρός… ότι και να σημαίνουν αυτά, εμένα δε μου φαίνονται συγκεκριμένα… αερολογίες; Ίσως…

Στα μάτια μου μοιάζουν να μην ξέρουν τι τους γίνεται…

Ίσως γιατί αγνοούν την ίδια την ανθρώπινη φύση… στερούνται οι Κύπριοι – ή έστω ένα μεγάλο ποσοστό εξ αυτών – ενημερότητας, τόσο του σώματος όσο και του περιβάλλοντος τους… σαν να μην σκέφτονται, να μην αναρωτιούνται, να μην νιώθουν ότι κάτι πάει στραβά… Όλα γι αυτούς είναι «το φτιάξιμο της ζωής τους»… τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο… τι σημασία έχει αυτό γι αυτούς δεν φαίνεται να γνωρίζουν ή ίσως να μην θέλουν να μάθουν!

Μπορεί βέβαια να υπάρχουν πράγματα τα οποία αγνόω, πράγματα που είμαι ανίκανη να κατανόησω... δεν ξέρω! Έχω φύγει από καιρό και όλα φαινονται πια ξένα...

Είναι όμως φορές που προσπαθώ να καταλάβω αν είναι όντως τόσο ανόητοι ή αν είναι απλά υποκριτές… δεν έχω καταλήξει κάπου! Για μένα αυτό που βλέπω είναι θλιβερό και μίζερο… και λυπάμαι!

Υ.Γ. 1. Δεν θέλω να προσβάλω κανένα. Αυτό αποτελεί μόνο ένα μέρος της εντύπωσης που σχημάτισα τις τελευταίες τρεις βδομάδες και κατ’ ουδέν λόγο δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχουν και οι λαμπρές εξαιρέσεις!

2. Με συγχωρείτε που χρησιμοποιώ την λέξη γκόμενος/ γκόμενα… έμαθα πρόσφατα ότι στην κυπριακή καθομιλουμένη χρησιμοποιούμε την λέξη κάφκος/ κάφκα…

Ξευτελείς συνήθειες

Μια μέρα αποφάσισα,
να βγω με την παρέα,
και στο κλαμπάκι πίστεψα,
θα πέρναγα ωραία.

Ένα τούβλο παρακάλεσα,
για να παραμερίσει,
μες στο κλαμπάκι για να μπω,
ζήτησα να μ'αφήσει.

"Έχετε μήπως κράτηση
σε κάποιο ονοματάκι;
Αλλιώς παιδιά δε μπαίνετε,
διαταγές του Τάκη!"

Βρέθηκα να παρακαλώ,
να δώσω τα λεφτά μου,
φοβάμαι μήπως έχασα,
τα λιγοστά μυαλά μου.

Θύμα μιας ιώσης,
έγινα κι εγώ,
γιατροί της αλλοτρίωσης,
βουράτε θα πνιγώ!

Μάτια και φρύδια έβλεπα,
και πίστευα ο καημένος,
την πόρτα όμως δεν έβλεπα,
και βγήκα κτυπημένος.

Φώναξα τον "φίλο" Χάρη,
να μ' αφήσει πια να μπω,
μα μου έκανε τη χάρη,
για να πάω να κοιμηθώ!

Μάζεψα απ' το πεζοδρόμιο,
την όση υπερηφάνεια,
μ' ανέβασαν την πίεση,
τα στολιστά τσογλάνια.

Κι εγώ από εγωϊσμό,
σε άλλη τρύπα μπήκα,
συνήθειες που εγώ μισώ,
πάλι μπροστά μου βρήκα.

Σ' ένα δωμάτιο σκοτεινό,
με βάλαν να χορέψω,
φέραν και το λογαριασμό,
μια σόδα να χωνέψω!

Χάνω κι εγώ το χρόνο μου,
να βρω την ευτυχία,
κάνω κινήσεις άσκοπες,
μπροστά απ' τα ηχεία!

Τους έβλεπα όλους γύρω μου,
να παίρνουν μια πόζα,
ούτε κι αυτό το χώνεψα,
φέρτε και μια αφρόζα!

Το πήρα πια απόφαση,
θα πάω να κοιμηθώ,
τις ξευτελείς συνήθειες,
να τις απαρνηθώ!

Περί σεξ...

Αυτό το θέμα με το σεξ, το πήδημα και δεν ξέρω και εγώ πως θέλετε να το ονομάσετε… δεν μπορώ δυστυχώς να αντιληφθώ την κατακριτέα του πτυχή… πέτυχα σήμερα μια συνέντευξη του Ζουράρη στο youtube, όπου δήλωσε: «τι είναι έρωτας;… να θέλω να σου πετάξω τα μάτια έξω.»… Εμ, δίκιο δεν έχει ο άνθρωπος;

Και δεν αναιρώ όλες τις υπόλοιπες πτυχές αυτού που ονομάζουμε έρωτα, αλλά αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική και πρέπει κάποια στιγμή να το πάρουμε απόφαση! Και όλα τα κοριτσάκια καλό θα ήταν να πάψουν να παραμυθιάζονται επ’ αυτού… γιατί και οι άνθρωποι ζωντανοί οργανισμοί είμαστε, ζώα σαν όλα τα υπόλοιπα του κόσμου τούτου! Και αν αυτό ήταν κοινή παραδοχή η καθημερινότητα όλων μας θα ήταν πολύ πιο απλή… θα βασανίζαμε τον εαυτό μας λιγότερο με ανοησίες του τύπου «θέλει να με πηδήξει» και όλες τις παρεπόμενες συνέπειες τους – γιατί κακά τα ψέματα δεν θα μας «αγαπήσει» κανένας μόνο για το εξαίρετο μυαλό και πολλή μας καλοσύνη… έτσι αγαπάμε και το γείτονα…

Όσο γι αυτό το υποτιθέμενο «πηδάω» ή «πηδιέμαι» και φεύγει ή φεύγω προκύπτει από τις αλληλεπιδράσεις δύο ατόμων και όχι ενός… οπότε ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο του και ο καθένας τις ευθύνες του…

Και μιας και μιλάμε για ευθύνες… είμαστε ότι πιστεύουμε ότι είμαστε, είμαστε η πραγματικότητα που εμείς φτιάξαμε… αν αποφασίσαμε ότι είμαστε δύο πράγματα και όχι ένα τότε έχουμε χάσει την συνοχή του εαυτού μας, και μαζί με αυτό και την δυνατότητα να τον βιώσουμε σε όλες του τις εκφάνσεις… σωματικές και νοητικές… γιατί οι σκέψεις και τα απορρέοντα από αυτές συναισθήματα προκαλούν αντιδράσεις και στο υπόλοιπο, εκτός του εγκεφάλου, σώμα μας.

Οι αντιδράσεις αυτές, μας είναι επαρκώς – αν όχι ιδιαιτέρως – αντιληπτές… πως ξέρεται ότι έχετε ερωτευτεί; Σας κτύπησε ποτέ την πόρτα σας ο «ανώτερος» εγκέφαλος σας για να σας το ανακοινώσει; Μάλλον όχι! Το στομάχι σας όμως πιθανότατα να γέμισε πεταλουδίτσες! Μήπως η υποτιθέμενη «ψυχή» σας μετακόμισε πρόσφατα στο στομάχι σας, ή στα πόδια σας που μυρμηγκιάζουν στη θέα του πολυπόθητου προσώπου; Δεν νομίζω… εκτός πλέον αν αποφάσισε ότι η νομαδική ζωή της ταιριάζει καλύτερα και με όλα τα συμπράγκαλα της πάει και δημιουργεί αναταράξεις!

Βέβαια και η απλή έλξη για κάποιον δεν αποκλείει ποτέ τη πιθανότητα να εξελιχθούν οι σκέψεις και τα συναισθήματα… ο σεξουαλικός πόθος είναι κατά την άποψη μου ταυτόσημος με την ανθρώπινη φύση μας ή καλύτερα με τη φύση κάθε ζώου στον πλανήτη, είναι το μόνο πράγμα που όλα τα ζώα έχουμε κοινό… και μόνο από αυτό μπορείτε να φανταστείτε το μέγεθος της σημαντικότητας του!

Δεν σημαίνει ότι κάποιος που σας πόθησε δεν θα σας ερωτευτεί ή δεν θα σας αγαπήσει (αν αυτό θέλετε να ακούσετε)… σκεφτείτε τους πιγκουίνους, παρακινούνται από τις ορμονικές τους λειτουργίες να βρουν ένα ταίρι κατά την περίοδο της αναπαραγωγής τους, και αυτό κάνουν… και κάθε χρόνο επιστρέφουν στο ίδιο μέρος για να αναπαραχθούν με το ίδιο πάντα ταίρι!

Αν αυτό συμβαίνει στα «κατώτερα» του ανθρώπου ζώα, μπορεί να συμβεί και στον άνθρωπο (χωρίς βέβαια να αναιρούμε και το πολυγαμικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης) ... άλλωστε ο άνθρωπος παρακινείται σε μετέπειτα στάδια και από την ανάγκη του για συντροφικότητα, αμοιβαιότητα και ασφάλεια πράγματα που τροφοδοτούν αυτό που ονομάζουμε αγάπη…

Βέβαια αν λάβουμε υπόψη και το γεγονός ότι, αποδεδειγμένα πλέον, τείνουμε να επιλέγουμε συντρόφους που πληρούν κάποια «βιολογικά» κριτήρια, πριν από τα οποιαδήποτε ψυχοκοινωνικά, αντιλαμβανόμαστε ότι το σώμα μας λειτουργεί πολύ γρηγορότερα από τη ενσυνείδητη μας αντίληψη. Πιθανότατα λοιπόν πρώτα θα εντοπίσουμε τη αυθόρμητη έλξη, αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι, και μετά θα αρχίσουμε να την ενδύουμε με σκέψεις και συναισθήματα…

Και κάτι καλό μπορεί να αρχίσει από την σεξουαλική επαφή με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να αρχίσει από μια ωραία συζήτηση και ένα ρομαντικό δείπνο (ανόητο κατά την άποψη μου, αλλά ξέρω πολλούς που το έχουν σε μεγάλη υπόληψη όποτε οφείλω να το αναφέρω)…

Και το σεξ ή ο έρωτας, αν θέλετε να το ονομάσουμε έτσι για να μην ηχεί στα αυτιά σας πολύ φτηνό… μπορεί να αποτελέσει γερές βάσεις για να αναπτυχθεί δυνατός δεσμός και πολύ ζεστό συναίσθημα, με τον ίδιο τρόπο που θεωρητικά τουλάχιστο, το κάνει η καλή συνεννόηση και η εμπιστοσύνη.

Υ.Γ. Για αποφυγή παρεξηγήσεων... εκφράζω προσωπικές απόψεις!