Ο λόγος...

Τώρα τελευταία ακούω, ιδιαίτερα συχνά, ότι όλα γίνονται για κάποιο λόγο. Μου ακούγεται τόσο ανόητο…

Και όμως δεν αναιρώ καθόλου την χρησιμότητα της πεποίθησης αυτής στην διατήρηση της ανθρώπινης αισιοδοξίας, καθώς οπλίζει τον άνθρωπο με υπομονή να αντέξει τα άσχημα, όπως προβλήματα υγείας, θάνατο αγαπημένων προσώπων, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα κτλ, αναμένοντας τις καλύτερες μέρες. Βέβαια μπορεί εύκολα να γίνει όπλο λαϊκής χειραγώγησης και ελέγχου των όχλων, όπως στις περιπτώσεις των θρησκειών που υπόσχονται στους πιστούς τους τον παράδεισο, αν υποφέρουν επαρκώς στην «επίγεια ζωή». Μπορεί η πεποίθηση αυτή να υπηρετήσει πιστά και καλά και τις δύο πλευρές του ίδιου του νομίσματος της, για τον ίδιο λόγο που μπορεί να γίνει για μας δίκοπο μαχαίρι.

Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι δεν είναι καθόλου ανυπόστατη αν αντιστρέψουμε τη νοηματοδότηση της.

Eξηγούμαι. Όλα γίνονται για κάποιο λόγο. Όμως τίποτα δε γίνεται για κάποιο λόγο που θα γνωστοποιηθεί σε μέλλοντα χρόνο, όπως πολλοί πιστεύουν, επιλέγοντας ή μη να υποφέρουν σε παρόντα χρόνο. Ο λόγος της ύπαρξης των πραγμάτων, στην περίπτωση που αυτό ισχύει, υπάρχει μόνο στο παρελθόν. Και η εξήγηση αυτού είναι πολύ απλή. Αν κάνω κάτι σήμερα, αυτό επηρεάζει αυτό που θα συμβεί αύριο ή που εγώ θα πράξω μεθαύριο. Ο λόγος που εγώ σήμερα βρίσκομαι στη Γουαδελούπη, εναπόκειται στην απόφαση μου, η οποία έλαβε χώρα ένα χρόνο πριν… και ο λόγος που πάρθηκε η απόφαση αυτή ένα χρόνο πριν, εναπόκειται σε πληθώρα σκεπτικισμών που καθορίστηκαν και διαμορφώθηκαν από αποφάσεις και συγκυρίες του παρελθόντος και που με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη τους κατέληξαν να οδηγήσουν… ή καλύτερα να διαμορφωθούν οι ίδιες στην συγκεκριμένη απόφαση του: «μαζεύω τα πράγματα μου και πάω στη Γουαδελούπη!».

Η εξέλιξη αυτή των αποφάσεων, σκέψεων, πράξεων κτλ., σε συγκερασμό με όλους τους άλλους εξωγενείς και ενδογενείς προς το άτομο μας, παράγοντες που πολλές φορές δεν μας είναι πλήρως γνωστοί, καταλήγουν στις εξελίξεις του παρόντος… και μαζί με αυτές θα καταλήξουν σε αυτές του μέλλοντος. Άσχετα εάν, σύμφωνα με ένα φίλο μου προγραμματιστή και ανέκαθεν ιδιοφυή στους μαθηματικούς υπολογισμούς, πιθανότατα να υπάρχει ένας λογάριθμος που καθορίζει όλα αυτά… τίποτα δεν εξυπακούει ότι το μέλλον είναι προδιαγεγραμμένο καθώς εξ ορισμού καθορίζεται από το παρόν. Το οποίο παρόν αποτελεί και τη μόνη ουσιαστικά χρονική διάσταση στην οποία έχω τη μεγαλύτερη δυνατότητα παρεμβολής, συγκριτικά με το παρελθόν στο οποίο χωρίς μια μηχανή του χρόνου δεν μπορώ πλέον να δράσω… και με το μέλλον, στο οποίο δρω εν μέρει με τις δράσεις μου στο παρόν, αλλά δεν μπορώ να έχω πλήρη έλεγχο καθώς δεν μπορώ να ελέγξω την κάθε του πτυχή – το πλήθος των αλληλεπιδράσεων δηλαδή, που λαμβάνουν χώρα ανά πάσα στιγμή.

Δυστυχώς η νοημοσύνη και τα τεχνολογικά μας επιτεύγματα δεν μας έχουν δώσει ακόμα τη δυνατότητα για κάτι παραπάνω.

Τουλάχιστον εγώ δεν μπορώ να δω που ακριβώς βρίσκεται διαχρονικά η εξυπηρέτηση ενός οποιουδήποτε σκοπού που αφορά στην ύπαρξη μας ως ανθρώπινα όντα και ως ευρύτερη ανθρωπότητα. Για μένα, διαχρονικά υφίσταται η εξέλιξη του είδους και το σύμπαν κοιτάει τη δουλεία του, όντας ιδιαίτερα απασχολημένο με σημαντικότερα ζητήματα! Εσύ (όπως και έγω και όλοι μας), όπως έγραψε ο αγαπημένος μου Καζαντζάκης, «έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα» και αν δεν το κάνεις δεν θα το κάνει κανείς για σένα!

Υ.Γ. Αυτό δεν αποτέλει επιστημονικό ή φιλοσοφικό άρθρο. Είναι απλά ο δικός μου τρόπος αντίληψης των πραγμάτων.

Oύτε εγώ, oύτε εσύ…

Mη γελιόμαστε… δεν είμαστε οι άνθρωποι, είδος ξεχωριστό από τα υπόλοιπα. Είμαστε και εμείς οργανισμοί που πρέπει να επιβιώσουν.

Όσο και να θέλουμε να πιστεύουμε στην ανωτερότητα μας, στην δυνατότητα μας να «αγαπάμε» και να προσφέρουμε στο συνάνθρωπο μας ή έστω στο πρόσωπο του άμεσου ενδιαφέροντος μας… στις κοινωνικές επιστήμες χρησιμοποιείται ένας όρος που ονομάζεται «αμοιβαίος αλτρουισμός»… όλοι οι οργανισμοί βοηθούν τα άλλα μέλη του είδους τους, αποσκοπώντας φαινομενικά στο κοινό καλό. Στην πραγματικότητα με αυτό τον τρόπο εξυπηρετείται καλύτερα και εξασφαλίζεται η επιβίωση του είδους – το κοινό καλό δεν είναι παρά μια έννοια ρευστή ή οποία καθορίζεται από την εκάστοτε ομάδα και το χρόνο επιβίωσης της.

Όταν δούμε ένα πεινασμένο παιδάκι, ένα συναίσθημα παράγεται στο κατόπι. Ένα συναίσθημα μαζί με μια σκέψη: να το βοηθήσουμε. Το βοηθάμε… ίσως το σώζουμε και από το θάνατο. Όχι δεν κάναμε μια «καλή» πράξη. Δεν είμαστε καλοί άνθρωποι όπως θέλουμε να πιστεύουμε – τι είναι άλλωστε το καλό και το κακό; Εξασφαλίσαμε απλά τη δυνατότητα σε ένα άλλο οργανισμό του είδους μας να έχει μια ευκαιρία να μεγαλώσει και να αναπαραχθεί, και πιθανότατα να δώσει ακόμα πιο γερούς και δυνατούς απογόνους.

Και είμαστε «προγραμματισμένοι» να νιώθουμε όλα τα συνοδά της πράξης μας συναισθήματα, όπως ικανοποίηση, εφορία και δε ξέρω και τι άλλο… γιατί με αυτό τον τρόπο θα επαναλάβουμε την πράξη στο μέλλον (είναι αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν θετική ενίσχυση) .

Και αντίστροφα, το ίδιο ισχύει και για μια μάνα στη Μογγολία, που καθώς έρχεται ο χειμώνας και πρέπει ως νομάδες να μετακομίσουν κάπου στην έρημο αναγκάζεται να εγκαταλείψει ένα από τα δύο παιδιά της, το πιο αδύναμο. Δε μπορεί να το θρέψει και αν το πάρει μαζί θα κινδυνεύει όλη η οικογένεια να αφανιστεί. Δεν είναι ούτε κακία αλλά ούτε προβαίνει σε μια πράξη υπέρτατης αυτοθυσίας. Όσο δύσκολο και να είναι γι αυτήν – παρόλο που μπορεί να προβεί στην πράξη αυτή ευκολότερα από οποιαδήποτε δυτική γυναίκα, γιατί καθώς μεγάλωνε αυτό διδάχθηκε – δεν είναι κάτι ξένο και δεν αποτελεί παρά μια καθαρή απόπειρα επιβίωσης.

Και είναι μάλλον και οι κοινωνίες μας φτιαγμένες με τέτοιο τρόπο για να βοηθούν το είδος μας να επιβιώσει… και οι αλλαγές που παρατηρούνται σε αυτές συμβαίνουν συνήθως σε χρονικές στιγμές όπου παρατηρούνται αντίστοιχες αλλαγές στις δυνατότητες επιβίωσης, όπως για παράδειγμα η βιομηχανική επανάσταση ή η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας που παρατηρείται τον τελευταίο αιώνα…

Και θα ήμασταν μάλλον ανόητοι αν πιστεύαμε ότι τις κατακτήσεις μας ως ανθρωπότητα, το αίσθημα δικαίου, τα δικαιώματα που διεκδικήσαμε και κερδίσαμε, τις ιδεολογίες, τις ελευθερίες κοκ, τις φέραμε εις πέρας γιατί «πολεμήσαμε». Όχι! Τα δεδομένα της επιβίωσης μας και συνεπώς οι ανάγκες μας έχουν αλλάξει, και έτσι άλλαξαν και οι δομές των κοινωνιών, των θρησκειών, των εξουσιών και των πολιτικών συστημάτων.

Δεν μπορεί πια η βασίλισσα της Αγγλίας να κατέχει το ένα τρίτο του κόσμου όπως στις αρχές του αιώνα, γιατί ο πλούτος δεν βρίσκεται πια στις εκτάσεις και στο μονοπώλιο του εμπορίου ορισμένων προϊόντων – τα τώρα ίσως τώρα να παράγονται σε αφθονία. Βρίσκεται στο παγκόσμιο εμπόριο, στις πετρελαιοπηγές στη μέση του ωκεανού, στο διαδίκτυο, στη χρηματιστηριακή δύναμη των πολυεθνικών. Συνεπώς η εξουσία μετατίθεται κάπου αλλού και οι δομές αλλάζουν - παρόλο που το συγκεκριμένο αποτελεί πολύ χοντρό παράδειγμα. Τόσο απλά.

Και μαζί με αυτό και όλα τα υπόλοιπα… και εμείς οι ανόητοι που ασπαζόμαστε αρχές, ιδεολογίες και θρησκείες πιστεύουμε ότι θα κάνουμε τη διαφορά… πολεμούμε και σκοτωνόμαστε…

Λυπάμαι που θα το πω, αλλά τα γονίδια μας – που στην πραγματικότητα αποτελούν και το μόνο κομμάτι της υπόστασης μας που έχει τη δυνατότητα να επιβιώσει μετά το θάνατο μας, και ούτως ή άλλως αυτό κάνει για δισεκατομμύρια χρόνια – ξέρουν πολύ καλύτερα από μας τι πρέπει να κάνουν. Και θα επιβιώσουμε ως είδος. Αυτό έχει σημασία… ούτε εγώ, ούτε εσύ…

Είμαστε μονάδες, που όμως δρούμε συλλογικά σε ένα εχθρικό φυσικό περιβάλλον… γιατί όσο και να 'χει εξελιχθεί ο άνθρωπος αν τον αφήσεις ένα βράδυ γυμνό μες τα χιόνια θα πεθάνει με τον ίδιο τρόπο που θα πέθαινε εκατομμύρια χρόνια πριν.

Και ως μονάδες πρέπει να ισορροπήσουμε μέσα στην ομάδα… για να μπορέσουμε να βιώσουμε το σύντομο πέρασμα μας από αυτό το φωτεινό σημείο που σύμφωνα με τον Καζαντζάκη το λέμε ζωή!

Περί κρέατος και πίτσας

Προχθές βρέθηκα σε κρεοπωλείο της γειτονιάς μου για να αγοράσω τι άλλο, κρέας. Σάββατο πρωί και όλος ο κόσμος έτρεχε να προλάβει να συμπιέσει μέσα στα στενά όρια του πρωϊνού τη μικρή ραστώνη του σαββατιάτικου ξυπνήματος, τα αγγλικά και το κολυμβητήριο των παιδιών, τα ψώνια της εβδομάδας και εκεί κατά της δύο με τρεις το μεσημέρι, το λυτρωτικό μπάνιο στην παρακείμενη θάλασσα.

Ήταν ακόμα μία η ώρα και οι πιο πολλοί ήταν στο στάδιο των αγορών με το κρεοπωλείο να είναι γεμάτο από πελάτες με ζωγραφισμένη την αγωνία στο πρόσωπο τους : χοιρινό ή αρνί για αύριο ή μήπως και τα δύο ;

Μαζί τους και μία καλοστεκούμενη κυρία εκεί κοντά στα εξήντα, λίγο πριν λίγο μετά, με παρουσιαστικό κλασσικής μητέρας – νοικοκυράς. Οι κινήσεις του σώματος και το παρουσιαστικό της φανέρωναν μια γυναίκα που είχε περάσει πολλές δυσκολίες στην ζωή της, είχε παλέψει και ανταπεξέλθει με επιτυχία και είχε καταφέρει σε αυτήν την ηλικία μαζί με τη μεγάλη πλειοψηφία του κοινωνικού της περίγυρου να εξασφαλίσει μια άνετη ζωή για αυτήν, τα παιδιά της και “αν όλα πάνε καλά” και για τα εγγόνια της. Τίποτα συγκλονιστικό, τίποτα ιδιαίτερο.

Αφού αγόρασε ότι ήταν να αγοράσει, χαιρέτησε εγκάρδια με την σιγουριά του παλιού πελάτη και έκανε να φύγει. Μαζί της σηκώθηκε μια μικροκαμωμένη κοπέλα με ασιατικά χαρακτηριστικά. Τόση ώρα καθόταν υπομονετικά σχεδόν αόρατη σε μια γωνιά του καταστήματος δίνοντας την εντύπωση ότι περίμενε την σειρά της. Στην πραγματικότητα όμως περίμενε την «κυρία» της σε μία από τις πολλές της στάσεις για ψώνια. Κόλλησε σχεδόν πάνω της με χαρακτηριστική ανασφάλεια και έκλεισε πίσω της την πόρτα (η «κυρία»ήταν ήδη μπροστά).

Η όλη σκηνή μου φάνηκε περίεργη. Γιατί μια γυναίκα που ενδεχομένως έχει ζήσει τη «ζωή με το κουτάλι» και τα έχει καταφέρει σε πολύ πιο δύσκολες εποχές και συνθήκες να έχει ανάγκη να «σέρνει» μαζί της μια κοπέλα για να την βοηθάει σε απλές καθημερινές δουλειές; Αν ήταν κατάκοιτη και ανήμπορη σε ένα κρεβάτι θα το καταλάβαίνα.Αν ήταν μόνη στον κόσμο με συμπτώματα κατάθλιψης και χρειαζόταν παρέα το καταλαβαίνω επίσης. Η κοπέλα θα μπορούσε να παίζει το ρόλο του ψυχολόγου ή μιας αδερφής ψυχής που θα ήταν πάντα πρόθυμη να ακούσει, να καταλάβει και στις περιπτώσεις λίγο πιο έντονης προσωπικότητας να πει και τη γνώμη της. Η γυναίκα όμως αυτή στα μάτια μου δεν άνηκε σε καμμία από αυτές τις κατηγορίες, «κρατιόταν καλά» και έδειχνε να μην έχει παραιτηθεί από τη ζωή.

Βγήκα έξω με μια τσάντα με κοτόπουλο στα χέρια. Εκανα την επανάσταση μου, ούτε χοιρινό ούτε αρνί.

Η γυναίκα και η κοπέλα επιβιβάζονταν σε τζιπ τεραστίων διαστάσεων. Μέσα ήταν η κόρη της (φάνηκε από την οικειότητα που έδειξαν η μία στην άλλη), στο τιμόνι ο επιτυχημένος γαμπρός και πίσω το εγγόνι με το «στρωμένο» μέλλον.

- Τι σε ενοχλεί; Η κοπέλα ξέφυγε από τη μιζέρια της φτωχής της χώρας. Η γυναίκα αυτή επιτελεί έργο, της δίνει δουλειά, της δίνει την ευκαιρία να ζήσει, να ελπίζει σε ένα καλύτερο αύριο», είπε το ανθρωπάκι που παρουσιάστηκε αίφνης μπροστά μου,αιωρούμενο σε απόσταση λίγων εκατοστών από το κεφάλι μου φορώντας ένα μαύρο γυαλιστερό κουστούμι.

- Η κοπέλα έχει πέσει θύμα εκμετάλλευσης, πληρώνεται με ψύχουλα. Αυτή η γυναίκα δεν έχει ανάγκη από βοηθό, μπορεί άνετα να αυτοεξυπηρετηθεί. Το μόνο που έχει ανάγκη είναι να καταφέρει να ξεφύγει από τη μιζέρια που την κυνηγούσε τόσα χρόνια και να επιδείξει επιτέλους τον πλούτο της. “Κοιτάξτε με, μπορώ και εγώ να έχω κοπέλα και αύριο Κυριακή θα της δώσω και άδεια”. Θα μαζευτεί με όλες τις συμπατριώτισσες τις στην παραλία και θα προβούν σε crash test για το ποια κυρία είναι πιο ανοιχτοχέρα και συμπονετική, είπε το ανθρωπάκι με το λευκό κουστούμι.

- Άστον να λέει, είπε ο μαύρος. Πετύχαμε σαν κοινωνία, μπορούμε να έχουμε και υπηρέτες. Δεν κάνουμε τίποτα κακό.

- Νεοπλουτισμό το λέω εγώ ανταπάντησε απότομα ο λευκός φοβούμενος ότι χάνει τη θέση του στη συνείδηση μου. Όλος ο κόσμος κάνει περικοπές, μειώνει την κατανάλωση και την σπατάλη. Εμείς συνεχίζουμε να αγοράζουμε πανάκριβα αυτοκίνητα, να χτίζουμε σπίτια 500 τετραγωνικών για μια οικογένεια και να κάνουμε εμπόριο ελπίδας με αυτούς τους αδύναμους ανθρώπους. Αν όλο το οικοδόμημα καταρρεύσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα (έλα τώρα, ξέρεις και άλλες χώρες με παρόμοιο μοντέλο ανάπτυξης όπου συνέβη αυτό) η κοπέλα αυτή τι θα γίνει και που θα ξαναβρει δουλειά εδώ, μόνη της χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την οικογένεια της;

Το τζιπ ανέπτυξε ταχύτητα με προορισμό το σπίτι στο ακριβό προάστιο. Η ζέστη ήταν αποπνικτική, η παρακείμενη παραλία γεμάτη ξένους εργάτες και η δροσερή πισίνα στο σπίτι περίμενε το εγγόνι για βουτιές. Τι και αν φέτος έχουν προειδοποιήσει για έντονα φαινόμενα λειψυδρίας; «Να έχεις το γκαζόν και τη πισίνα στα πόδια σου είναι το κάτι άλλο, άλλη αίσθηση σου λέω».Το εγγόνι θα τσαλαβουτάει στα νερά πιστεύοντας ότι την BMW που έχει ο μπαμπάς του την παράγει ένα δέντρο και όχι άνθρωποι κάπου σε μια άλλη χώρα που δούλεψαν σκληρά, ερεύνησαν, μελέτησαν και με όραμα παρήγαγαν αυτό το τέλειο δημιούργημα της αυτοκίνησης.

- Ξύπνα!! Μου φώναξε ο μαύρος. Τι ανησυχείς ; Όλα καλα πάνε, όλοι ευημερούν. Πήγαινε να μαγειρέψεις να φάμε και μετά να αράξουμε να δούμε μπάλα.

- Εντάξει, μου έκανε νόημα ο λευκός. Άστα για τώρα, θα τα συζητήσουμε μια άλλη φορά. Δεν επείγει το θέμα.

Οι δυο μορφές εξαφανίστηκαν με μιας. Πήγα σπίτι, βαρέθηκα να μαγειρέψω, το κοτόπουλο μπήκε στη κατάψυξη και τη θέση του πήρε η πίτσα που παρήγγειλα από την πιτσαρία του Μάκη στο διπλανό τετράγωνο. Μπύρα, πίτσα, μπάλα. Ήταν μια τέλεια βραδυά!!

Υ.Γ. Αγαπητέ αναγνώστη για να είμαι ειλικρινής μαζί σου πρέπει να σου αποκαλύψω ότι το αληθνό κομμάτι της ιστορίας σταματάει στο σημείο που οι δύο γυναίκες βγήκαν από το κρεοπωλείο. Τζιπ, εγγόνια κλπ δεν υπήρξαν ποτέ. Ποιος ξέρει, μπορεί τελικά να γύρισαν μόνες τους στο σπίτι για να φτιάξουν και να μοιραστούν το φαγητό που αγοράστηκε από την πενιχρή σύνταξη «χηρείας» που έπαιρνε η κυρία....

Οικονομικοί κροίσοι

Όλοι μιλάμε για την οικονομική κρίση, βλέπουμε στα ΜΜΕ τα επίπεδα ανεργίας να ανεβαίνουν, βλέπουμε τους φτωχούς να γίνονται φτωχότεροι, αλλά συνάμα και τους πλούσιους να γίνονται ακόμα πλουσιότεροι! Το Forbes καταγράφει (Μάρτιος 2011) αύξηση του αριθμού των δισεκατομμυριούχων σε επίπεδο ρεκόρ (1210!), με τους ήδη υπάρχοντες στη λίστα να σημειώνουν σημαντική αύξηση της περιουσίας τους! Πώς είναι δυνατόν, σε μια εποχή που η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, κάποιοι να χρυσαφίζουν; Από που προέρχεται αυτός ο πλούτος και συσσωρεύεται στις τσέπες μερικών (http://www.forbes.com/wealth/billionaires); Συνολικά, όλοι οι δισεκατομμυριούχοι συγκεντρώνουν γύρω στα $4.5 τρισεκατομμύρια!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και η άνοδος κατά 50% των μετοχών της γαλλικής εταιρείας Louis Vuitton Moet Hennessy (LVMH) του δισεκατομμυριούχου (4ος στον κόσμο) Bernard Arnault την τελευταία χρονιά. Φέρνω αυτήν σαν παράδειγμα γιατί τα προϊόντα της είναι πολυτελείας κι όχι πρώτης ανάγκης.

Μιας και αναφερόμαστε στους κροίσους, στατιστικά να πούμε ότι: 

• 60 από τους δισεκατομμυριούχους ασχολούνται με το διαδίκτυο και υπολογιστές. Το Facebook μόνο έχει βάλει στη λίστα των δισεκατομμυριούχων 4, με επικεφαλή τον 27χρονο Mark Zuckerberg στην 52η θέση με $13.5 δις. 
• Στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας μόνο 20 δισεκατομμυριούχοι υπάρχουν, εκ των οποίων μόνο της BMW και Hyundai ξεχωρίζουν από την παραγωγή. Οι υπόλοιποι προέρχονται από μεταπωλήσεις, ανταλλακτικά κι επενδύσεις σ' εταιρείες αυτοκινήτων!
• Από επενδύσεις σε ακίνητα και κτηματικά υπάρχουν 96 δισεκατομμυριούχοι, μεταξύ των οποίων κι ένας Τουρκοκύπριος στη Λευκωσία! 
• Επίσης, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι 412 από τους 1210 δισεκατομμυριούχους (34%) έχουν βάση τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
• Τέλος, αξίζει να πούμε ότι ο πλούτος των 200 πλουσιότερων στον κόσμο αντιστοιχεί στα περουσιακά στοιχεία 3.5 δισεκατομμυρίων του πλανήτη! Αυτός ο πλούτος είναι αρκετός για να λύσει το πρόβλημα λοιμοκτονίας στον κόσμο, μια για πάντα (Δ. Καζάκης - Οικονομολόγος). 

Παρ' όλα αυτά. πώς μπορούν να συνδεθούν οι κροίσοι με την οικονομική κρίση; Ποιο είναι το αποτέλεσμα μιας οικονομικής κρίσης; Το αποτέλεσμα είναι μεγάλα κεφάλαια, που δε βρίσκουν διέξοδο στην παραγωγή, να μπορούν να επενδυθούν έτσι ώστε να αποφέρουν κέρδος. Μια οικονομική κρίση ή ακόμα και εικονική/πλαστική οικονομική κρίση λοιπόν, εμφανίζεται σαν ευκαιρία για δανεισμό με τοκογλυφικά επιτόκια!

Μήπως η οικονομική κρίση είναι ακόμα ένα φιάσκο έτσι ώστε να μπορέσουν μερικοί οικονομικοί κροίσοι να εκμεταλλευτούν τον απλό κόσμο και να γίνουν ακόμα πιο πλούσιοι και τρανοί; Ποιον βολεύει τελικά η οικονομική κρίση;

Όπως και να 'χει, όπως ο Σόλωνας είπε στον Κροίσο,  «μηδένα πρό του τέλους μακάριζε»!

Το κυπριακό "πρόβλημα"

Όταν λέμε «Κυπριακό πρόβλημα» εννοούμε την εδώ και αιώνες , σισυφική προσπάθεια επίλυσης του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Έχω την εντύπωση ότι η μοιρασμένη Κύπρος δεν αποτελεί το κυπριακό πρόβλημα, αλλά είναι σύμπτωμα του πραγματικού κυπριακού προβλήματος. Το πιο οδυνηρό, αλλά σύμπτωμα. Όπως συμπτώματα είναι η υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας, η διαφθορά στην κοινωνία, το ρουσφέτι, το έγκλημα και όλα τα άλλα που είναι γνωστά σε όλους μας και δε χρειάζονται ιδιαίτερη αναφορά.

Το πραγματικό κυπριακό πρόβλημα, αυτό που ευθύνεται για όλα τα συμπτώματα, είναι η πεισματική εδώ και αιώνες παραμονή μας στην Ανατολή, πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και οι υπόλοιπες ορθόδοξες χώρες της Ευρώπης αλλά και οι παλαιοκαθολικές όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Νότιος Ιταλία.

Ανατολίτης είναι ο άνθρωπος που λειτουργεί με βάση το συναίσθημα και όχι τη λογική, ένα συναίσθημα μάλιστα, το οποίο δεν αποσκοπεί κάπου συγκεκριμένα αλλά εκφράζεται με σπασμωδικές εκδηλώσεις. Είναι ο άνθρωπος που οι αλήθειες του δίδονται έτοιμες χωρίς να τις έχει ψάξει ο ίδιος. Είναι ο άνθρωπος που αναπόφευκτα θεωρεί το Έχει για Εϊναι ενώ η σωτηρία του βρίσκεται έξω από τον κόσμο αυτό, είναι εσχατολογική, επομένως οι προσπάθειες για βελτίωση του παρόντος κόσμου είναι μάταιες.

Το αίμα, η συγγένεια είναι καθοριστικής σημασίας για τους Ανατολίτες ενώ οι κοινωνίες και το Κράτος είναι δευτερευούσης σημασίας και ουσιαστικά τα βλέπει ως συστήματα που λειτουργούν για να τον εξυπηρετούν δικαιωματικά. Τα παιδιά των Ελληνοκύπριων βρίσκουν αποκούμπι σε όλες τις φάσεις της ζωής τους στους γονείς, οι οποίοι νιώθουν υποχρεωμένοι να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση τους (οικονομική, επαγγελματική κάποιες φορές ακόμα και συναισθηματική). Επομένως οι πολιτικοί καθίστανται μεσίτες των αιτημάτων των πολιτών προς το κράτος αντί να κόπτονται πρώτα για τη καλή λειτουργία αυτού. Η δημόσια υπηρεσία που κατακλείστηκε από δημόσιους υπαλλήλους αλλά και η αναξιοκρατία και το ρουσφέτι που είναι άλλα δύο συμπτώματα του κυπριακού προβλήματος μαρτυρούν του λόγου το αληθές.

Τα σύμβολα για τον άνθρωπο της ανατολής, είναι ουσιαστικής σημασίας, τόσης, που πολλές φορές μπαίνουν μπροστά από τα πράγματα εμποδίζοντας τον να δει την πραγματικότητα. Κλασικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι για κάποιους το κάψιμο της Ελληνικής σημαίας από ορισμένους βλάκες είναι γεγονός πιο σοβαρό από το κάψιμο ολόκληρης της Ελλάδας. Θυμίζω τις μεγάλες πυρκαγιές στην Πελοπόννησο και τις δηλώσεις του αρχιεπίσκοπου για αποστολή χρημάτων στο γάμο του Καραγκιόζη.

Το κυριότερο όμως γνώρισμα του ανατολίτη ανθρώπου είναι η ανυπαρξία εαυτού και ταυτότητας. Η έλλειψη προοπτικής για το μέλλον, η φτωχή ατομικότητα, η αδυναμία του Σκέπτεσθαι, υποχρεώνουν τον κενό άνθρωπο να γεμίσει το άδειο Εγώ με μύθους, με ένδοξα παρελθόντα, με όνειρα και μεγάλες ιδέες, με πλαστές ταυτότητες. Δεν είναι τυχαίο που μόλις ένας Ελληνοκύπριος έρθει σε επαφή με μια Αλήθεια αδιαμφισβήτητη που έρχεται σε αντιπαράθεση με αυτά που μάθαινε στο σχολείο, νιώθει ότι κλονίζεται ο εσωτερικός του κόσμος, ότι αμφισβητείται η ίδια η ύπαρξη και το Είναι του. Τρομάζει ο Ελληνοκύπριος να κοιταχτεί στον καθρέφτη γιατί θα δει την ένδεια του και έτσι προτιμά να κοιτάζει τον εαυτό του μέσα από ζωγραφιές και πορτρέτα που δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα.

Η δυτική Ευρώπη, οι προηγμένες χώρες, μπήκαν στη διαδικασία της προόδου από τον 14^ο αιώνα και την Αναγέννηση ενώ η Ελλάδα πέρασε τη δική της αναγέννηση τον 5^ο π.Χ αιώνα. Τα αποτελέσματα αυτού του οργασμού της ανθρώπινης σκέψης είναι γνωστά και επηρέασαν καταλυτικά την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Όταν οι άνθρωποι ένιωσαν ελεύθεροι να αμφισβητήσουν τρανταχτές και φρουρούμενες κατά το Μεσαίωνα δια πυρός και σιδήρου αλήθειες, απέδωσαν και πρόκοψαν και δημιούργησαν θαύματα, επινόησαν τις επιστήμες, έφτιαξαν έργα τέχνης που συγκλονίζουν ακόμα, δημιούργησαν τις βάσεις για τις σύγχρονες κοινωνίες τους.

Η Κύπρος τη 1^η του Μάη του 2004 μπήκε στην Ε.Ε. Ενυπόγραφα μόνο. Ουσιαστικά είμαστε μια άρρωστη Δύση ενώ θα ήμασταν μια υγιής ανατολή. Όταν ο Κύπριος θα μπορεί να κάνει στη χώρα του αυτά που κάνει επιτυχημένα στο εξωτερικό όπου πολλοί συμπατριώτες μας διαπρέπουν, όταν το επόμενο Νόμπελ έρθει από Κύπριο που έδρασε στην Κύπρο, τότε αυτό θα σημαίνει ότι κάναμε ένα αποφασιστικό βήμα προς την ουσιαστική μας ένταξη στη Δύση. Όταν αρχίσει να αμφισβητεί την εικονική πραγματικότητα που του δημιούργησαν και αναζητήσει τη δική του αλήθεια τότε θα γεμίσει το δικό του κενό και δε θα έχει ανάγκη από άλλα πράματα να του καλύπτουν την εσωτερική ερημιά. Όταν αρχίσουν να κτίζονται σχολεία καινοτόμα, πανεπιστήμια και σύγχρονα νοσοκομεία τότε η Κύπρος θα μυρίσει Δύση. Αλλιώς θα συνεχίσει να ζει στα όνειρα. Και όσο ένα όνειρο παραμένει όνειρο είναι καταδικασμένο να εξελιχτεί σε εφιάλτη. Αυτόν που ζούμε τώρα.

Το άρθρο βασίστηκε στις σκέψεις ενός σοφού Έλληνα, του φιλόσοφου Στέλιου Ράμφου.

Τυχαία ή/η Τροχαία;

Όλοι μας έχουμε πέσει "θύματα" της τροχαίας, οι προασπιστές της οποίας στήνουν ραντάρς σε σημεία ανυποψίαστα για τον πολίτη (για να καλύψουν την απαίτηση του προϋσταμένου για x κλήσεις στην βάρδια χωρίς να κουραστούν):

• Όταν βγαίνεις από γέφυρα και κατευθύνεσαι σε κυκλικό κόμβο και δεν έχεις προλάβει από το 80km/h (100km/h ανεπίσημα) να κατέβεις στα 50km/h (70km/h ανεπίσημα) σ' ένα δρόμο διπλής κατεύθυνσης και κάποιες ώρες που περνά ένα αυτοκίνητο το λεπτό.
• Σ' ένα δρόμο διπλής κατεύθυνσης που θεωρείται κατοικημένη περιοχή (άσχετα αν δεν έχει σπίτια) και ο πολίτης δεν αντιλαμβάνεται (μέχρι να πληρώσει φυσικά) ότι το όριο είναι 50km/h αντί 65km/h ή 80km/h.
• Μόλις βγεις από τη Λεμεσό προς Λευκωσία, μετά την τελευταία γέφυρα και πριν να γίνει και επίσημα το όριο 100km/h.
• ...και γενικά σε μέρη που δεν έγινε ποτέ δυστύχημα τις ώρες που στήνουν την παγίδα για τον ανυποψίαστο πολίτη. 

Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό! Οι αστυνομικοί μας είναι τόσο πιστοί στο καθήκον που σου κόβουν το εξώδικο έστω κι αν οδηγούσες 1km/h πάνω από το ανεπίσημο όριο, ενώ ταυτόχρονα περνά από δίπλα ένα πολυτελές αυτοκίνητο με 30-40km/h παραπάνω από το όριο και επειδή "ξοδεύουν" τη στιγμή εκείνη να σου κόψουν το λογαριασμό, δε δίνουν σημασία!

Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό! Οι αστυνομικοί μας, προστάτες του νόμου και των πολιτών, όταν στήνουν τα ραντάρς, όχι μόνο δεν έχουν αναμένους τους φάρους των περιπολικών όπως προβλέπεται (το βράδυ) αλλά κρύβουν και τα περιπολικά να μη φαίνονται. Οπότε για να σταματήσουν τον ανυποψίαστο πολίτη πετάγονται στο δρόμο και ανεμίζουν το μηχάνημα με το κόκκινο φωτάκι! Εσύ σαν ευσυνείδητος πολίτης είσαι αναγκασμένος, αν και στην εσωτερική λωρίδα να σταματήσεις αφού κάποιος αστυνομικός πεταχτεί ξαφνικά στην άκρη του δρόμου και σου κάνει νόημα με το κόκκινο φωτάκι. Για να σταματήσεις όμως πρέπει να πατήσεις φρένο και να περάσεις πρώτα στην εσωτερική λωρίδα πριν σταματήσεις με κίνδυνο να προκαλέσεις δυστύχημα με τα αυτοκίνητα που έχεις πίσω ή στ' αριστερά σου!!! Τί είναι σωστό; Να κινδυνέψω να προκαλέσω δυστύχημα ή να μη σταματήσω; Επίσης, δια νόμου, ο αστυνομικός δε μπορεί να στήσει ραντάρ σε δρόμο που δεν έχει ένδειξη ότι μπορεί να έχει έλεγχο ταχύτητας. Όταν με σταματά λοιπόν για ταχύτητα σε δρόμο που δεν έχει ένδειξη, τί γίνεται; Εγώ μπορώ να κάνω παράπονο/καταγγελία; Εκείνη την ώρα δε νομίζω...

Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό! Γιατί να με γράφει η αστυνομία για παράνομο παρκάρισμα σε σημεία που δεν εμποδίζει το αυτοκίνητο, τη στιγμή που υπάρχουν λεωφόροι ολόκληροι των οποίων η μια λωρίδα είναι κατελειμμένη με αυτοκίνητα σταθμευμένα παράνομα (π.χ. Νίκου Παττίχη και Ομονοίας στη Λεμεσό) και η αστυνομία τα ανέχεται; Γιατί να μην ισχύει ο νόμος πάντα και παντού για να ξέρω αν μπορώ ή όχι να παρκάρω παράνομα  (φτάνει να μην ενοχλώ);

Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό! Το χειρότερο είναι που την αντιμετώπιση αυτή δεν την έχουν όλοι. Την αντιμετώπιση αυτή την έχεις αν δεν είσαι:

• Συνάδελφος
• Αδερφός, γιος, κόρη, κουμπάρος, κολλητός, ... συναδέλφου
• Κοπελίτσα ...όμορφη και τσαχπίνα
• ...

Δε θα μιλήσω καθόλου όμως για το πως τρέχουν οι οδηγοί των περιπολικών, γιατί φαντάζομαι έχουν βγάλει ειδική άδεια που σου επιτρέπει να τρέχεις όσο θέλεις (κι ας μην υπάρχει λόγος και ας μην είναι αναμμένοι οι φάροι) χώρις να είναι επικινδύνο για κανέναν!

Αυτός ο τρόπος αστυνόμευσης μοιάζει με τυχαία επιλογή μερικών για να πληρώσουν το τίμημα της ανοργανωσιάς, της βαρεμάρας και της κακής μεθόδου αξιολόγησης των αστυνομικών της τροχαίας. Γιατί στην τελική, δε φταίνε μόνο οι αστυνομικοί που θέλουν να κρατήσουν τη δουλειά τους, αλλά και το σύστημα που επικροτεί και επιβραβεύει αυτήν την συμπεριφορά. Μια συμπεριφορά που δε μας κάνει να είμαστε ή να θέλουμε να είμαστε νομοταγείς και καλύτεροι πολίτες, αλλά μας αναγκάζει να μάθουμε ν' αποφεύγουμε τις "παγίδες", να μισούμε την τροχαία και να χρησιμοποιούμε το όνομα κάποιου φίλου μας/συγγενή μας αστυνομικού της τροχαίας μπας και τη γλυτώσουμε σε περίπτωση που πέσουμε στην "παγίδα"!